کارت سوخت و نقش آن در کنترل قاچاق سوخت
محمدصادق عظیمی‌فر در حاشیه مراسم امضای تفاهمنامه همکاری در خصوص مدیریت هوشمند زنجیره تامین سوخت کشور در جمع خبرنگاران اظهار داشت: ما سالانه ۱۰۰ میلیارد لیتر انواع فرآورده نفتی با ارزش بالغ بر ۵۵ میلیارد دلار در سطح کشور توزیع می‌کنیم که امانت مردم است. ما خودمان را در قبال تامین و توزیع فرآورده‌های نفتی مسئول می‌دانیم، زیرا متعلق به یکایک مردم است و باید به جای درست و به نحو درست به مصرف برسد.
وی افزود: در حوزه تولید، در ایام پس از انقلاب دستاوردهای خوبی داشته‌ایم، به طوری که تولید بنزین و نفت‌گاز نسبت به قبل از انقلاب چند برابر شده است. اما از آنجایی که نگاه غالب در تامین انرژی عرضه هرچه بیشتر فرآورده یارانه‌ای بوده، متاسفانه در بخش مصرف نتوانسته‌ایم آنگونه که باید اقدامات موثری انجام دهیم. به همین دلیل است که شدت مصرف انرژی کشور ۲.۵ برابر میانگین مصرف جهانی است. این موضوع نیازمند بازنگری در سیاست‌های مصرفی و همچنین بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در مدیریت انرژی است.
مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: یکی از دلایل افزایش مصرف در بخش فرآورده‌های نفتی مایع، موضوع قاچاق سوخت است که پدیده‌ای انکارناپذیر است. دولت چهاردهم نسبت به موضوع قاچاق سوخت رویکرد فرار از مسئله و کتمان ندارد و نگاه رئیس‌جمهور و مجموعه وزارت نفت این است که در مقابل آن باید کنش‌گری فعالانه داشته باشیم. گرچه موضوع قاچاق برآمده از اختلاف قابل توجه و چند برابری قیمت سوخت در داخل کشور و همسایگان است و به صفر رساندن آن امری محال است، اما دنبال این هستیم که از حداکثر امکانات و ابزارها برای به حداقل رساندن آن استفاده کنیم.
وی بیان داشت: یکی از ابزارها برای کنترل قاچاق سوخت، تجهیز تاسیسات و زیرساخت‌ها به سیستم‌های پایش لحظه‌ای و هوشمندسازی زنجیره تولید، انتقال و توزیع فرآورده‌های نفتی است. با استفاده از به‌روزترین فناوری‌ها، ارتقای سیستم‌های اندازه‌گیری و انتقال تمامی داده‌های موجود در زیرساخت‌های سوخت و تولید سوخت و جمع کردن دیتاها در مجموعه مانیتورینگ شرکت پخش فرآورده این امکان را خواهیم داشت که با استفاده از مدیریت مبتنی بر داده، هم گلوگاه‌ها را شناسایی کنیم، هم جایی که اتلاف وجود دارد و قاچاق سوخت صورت می‌گیرد را مشخص کرده و همچنین بهره‌وری سیستم تامین و توزیع فرآورده را افزایش دهیم.
عظیمی‌فر بیان کرد: در راستای اجرای جلوگیری از قاچاق سوخت، از ابزارهایی مثل هوش مصنوعی در خلال هوشمندسازی زنجیره نیز استفاده خواهد شد. در اجرای این طرح، سه مجموعه پیشتاز کشور از جمله ایرانسل، مپنا و طراحی ساختمان نفت را داریم که با جمع شدن این ظرفیت‌ها کنار هم می‌توانیم این طرح را به درست‌ترین شکل و سریع‌ترین زمان ممکن پیاده‌سازی کنیم و به نوعی بزرگترین پروژه هوشمندسازی در صنعت نفت کشور را اجرا کنیم. استفاده از هوش مصنوعی و فناوری‌های دیجیتال در پایش و کنترل مصرف سوخت، نقش بسیار مهمی در مدیریت بهینه مصرف و جلوگیری از هدررفت منابع خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: یکی از ثمرات این پروژه، محدود کردن قاچاق سوخت در آن بخشی است که مسئول آن پالایش و پخش است. باید دقیقا منشا موضوع قاچاق سوخت را شناسایی کنیم. منشا قاچاق سوخت از نظر ما عمدتا به مصرف برمی‌گردد. در بخش مصرف، تخصیص سهمیه‌هایی که توسط دستگاه‌های مختلف صورت می‌گیرد، بعضا متناسب با نیاز نیست و از سوی دیگر وقتی سهمیه تخصیص داده می‌شود، نظارتی در عملکرد مصرف‌کنندگان وجود ندارد. به عبارت دیگر، ۹۰ درصد قاچاق سوخت در بخش مصرف اتفاق می‌افتد.
معاون وزیر نفت ابراز امیدواری کرد که دستگاه‌های متولی در حوزه مصرف، حسب تاکید رئیس‌جمهور پای کار بیایند و با راهبری و تنظیم‌گری ستاد قاچاق، بقیه پازل‌های این مجموعه پیشگیری قاچاق سوخت را تکمیل کنند. در این مسیر، همکاری موثر دستگاه‌های امنیتی، فراجا، قوه قضائیه و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ضروری خواهد بود.
وی درباره لغو بیمه‌نامه افرادی که کارت سوخت ندارند، گفت: مصوبه‌ای داده شده که کارت سوخت افرادی که بیمه ندارند، محدود شود. این اقدام می‌تواند به عنوان ابزاری برای مدیریت بهتر مصرف سوخت و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی مورد استفاده قرار گیرد.
عظیمی‌فر درباره میزان ذخایر استراتژیک سوخت کشور خاطرنشان کرد: ذخایر بنزین نسبت به سال گذشته مطلوب است و بالغ بر ۳۰۰ میلیون لیتر نسبت به سال گذشته در همین زمان افزایش داشته و مشکلی در این حوزه نداریم. این میزان ذخایر می‌تواند اطمینان‌بخشی لازم را برای تامین پایدار سوخت در کشور فراهم کند.
وی در پاسخ به سوالی درباره واریز سوخت به کارت بانکی گفت: علیرغم اینکه مصوبه انتقال سوخت به سیستم بانکی هنوز به ما ابلاغ نشده است، جلسات متعددی با شرکت ملی پخش فرآورده برگزار کرده‌ایم و معماری جدید سامانه هوشمند سوخت با همکاری نظام بانکی و بقیه بازیگران این حوزه در حال تدوین است.
معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی تاکید کرد: امیدواریم این تکلیف قانونی را برای سال آینده پیاده‌سازی کنیم و زیرساخت جدید توزیع سوخت کشور را به بهره‌برداری برسانیم. این تغییر می‌تواند تحول بزرگی در شیوه توزیع سوخت در کشور ایجاد کند و به افزایش بهره‌وری و کاهش سوءاستفاده‌ها کمک کند.
بیشتر بخوانید: قیمت گوشت قرمز در بازار این هفته / گوشت گوسفندی رکورد شکست
